Kupujecie nowy zasilacz do komputera? Dowiedzcie się koniecznie co to jest certyfikat 80 PLUS i jakie są jego rodzaje!
Spis treści
Co to jest sprawność zasilacza?
Sprawność zasilacza to jeden z kluczowych parametrów, na który warto zwrócić uwagę przy wyborze zasilacza komputerowego. Określa on, jak efektywnie zasilacz przetwarza energię elektryczną z sieci na energię wykorzystywaną przez podzespoły komputera. Jak zapewne wiecie, nie istnieje technologia, która pozwala nam na zużywanie 100% pobieranej mocy. Pewna jej część zawsze pójdzie na straty, bo takie są prawa fizyki no i naprawdę niewiele można z tym zrobić.
Sprawność zasilacza oznacza stosunek mocy wyjściowej, czyli tej, którą zasilacz dostarcza komponentom komputera, do mocy pobieranej z gniazdka elektrycznego. Na przykład, jeśli zasilacz ma sprawność na poziomie 80%, to oznacza, że 80% energii pobranej z sieci zostanie przekazane do podzespołów komputera, a 20% zostanie stracone w postaci ciepła. No właśnie – ciepła. Widzicie już czemu sprawność pełni kluczową rolę. Ciepło to spory problem w komputerach – odpowiada przecież za przegrzewanie podzespołów. A tego absolutnie nie chcemy.
Im wyższa sprawność zasilacza, tym zatem mniej energii jest marnowane na straty cieplne, co przekłada się na niższe rachunki za prąd oraz mniejsze obciążenie dla systemu chłodzenia komputera. Same plusy! Warto również dodać, że zasilacze o wyższej sprawności są zazwyczaj bardziej trwałe, ponieważ generują mniej ciepła, a ciepło to skuteczny zabójca każdej elektroniki.
Certyfikat 80 PLUS – co to?
Przejdźmy zatem do rzeczy – co to jest certyfikat 80 PLUS? Jak słusznie podejrzewacie, wstęp nie był przypadkowy i chodzi tutaj oczywiście o sprawność. Na samym początku chcę jednak wyraźnie zaznaczyć jedną rzecz. Certyfikat 80 PLUS to dzieło zewnętrznej firmy (a raczej firm) i nie jest obowiązkowa, aby wprowadzić swój produkt na rynek. Chociaż stosuje go większość producentów, to jego brak nie musi oznaczać złej jakości zasilacza.
Powstał on w 2004 roku z inicjatywy organizacji Ecos Consulting (obecnie znanej jako Ecova) we współpracy z Electric Power Research Institute (EPRI) oraz licznymi firmami z branży komputerowej. Celem programu 80 PLUS było stworzenie standardu, który pomagałby użytkownikom wybierać zasilacze o wysokiej sprawności, minimalizując tym samym straty energii. I jak się okazuje wyszło to znakomicie – certyfikat się przyjął i korzysta z niego zdecydowana większość producentów.
Zasilacze z certyfikatem 80 PLUS muszą spełniać określone kryteria sprawności energetycznej, co oznacza, że muszą przetwarzać co najmniej 80% pobieranej energii na moc użyteczną, niezależnie od poziomu obciążenia. W praktyce oznacza to, że takie zasilacze tracą maksymalnie 20% energii w postaci ciepła. To warunek niezbędny, aby uzyskać jakąkolwiek certyfikację.
Zobacz: Temperatura procesora – jak ją sprawdzić?
Certyfikat 80 PLUS – rodzaje
Certyfikat 80 PLUS szybko ewoluował i pojawiły się liczne stopnie i rodzaje. Na szczęście oznaczenia wciąż są bardzo czytelne, aczkolwiek sama cyfra 80 staje się nieco myląca. Niektóre zasilacze z certyfikatem 80 PLUS mają bowiem o wiele większą sprawność niż 80%. Chociażby 80 PLUS Titanium powinien nazywać się 94 PLUS. Czemu zdecydowano się na taki zabieg? Cóż, 80 PLUS było już znaną marką i szkoda było tracić cenną rozpoznawalność.
Najniższym poziomem certyfikacji jest standardowy 80 PLUS, który gwarantuje, że zasilacz osiąga sprawność co najmniej 80% przy 20%, 50%, i 100% obciążenia. Oznacza to, że taki zasilacz przetwarza minimum 80% energii pobieranej z sieci na moc użyteczną, tracąc jedynie 20% w postaci ciepła. Tak jak pisałem wcześniej.
Kolejne poziomy certyfikacji, takie jak 80 PLUS Bronze, Silver, Gold, Platinum i Titanium, reprezentują coraz wyższe standardy sprawności. 80 PLUS Bronze wymaga, aby zasilacz osiągał sprawność na poziomie co najmniej 82% przy 20% obciążenia, 85% przy 50% obciążenia oraz 82% przy pełnym obciążeniu. 80 PLUS Silver podnosi te wartości odpowiednio do 85%, 88% i 85%.
Jeszcze wyższy poziom to 80 PLUS Gold, gdzie zasilacz musi osiągać sprawność 87% przy 20% obciążenia, 90% przy 50% i 87% przy 100%. W przypadku certyfikatu 80 PLUS Platinum, wymagania są jeszcze bardziej rygorystyczne – sprawność musi wynosić co najmniej 90% przy 20% obciążenia, 92% przy 50% i 89% przy pełnym obciążeniu.
Najwyższym standardem jest 80 PLUS Titanium, który wprowadza najbardziej wymagające kryteria. Zasilacze z tym certyfikatem muszą osiągać sprawność na poziomie co najmniej 90% przy 10% obciążenia, 92% przy 20%, 94% przy 50% oraz 90% przy 100% obciążenia.
Sprawdź: Temperatura karty graficznej – jaka powinna być?
Jak wybrać moc zasilacza?
Zauważyliście pewną prawidłowość? Certyfikat 80 PLUS zakłada, że największą sprawność zasilacz osiąga w 50%. Czemu tak się dzieje? To bardzo proste – tak właśnie powinniśmy dobierać urządzenie!
Zacznijmy od podstawowego błędu, który popełnia wiele osób. Kupując zasilacz, często wybierają najmocniejszy dostępny model, myśląc, że jeśli nie będą wykorzystywać pełnej mocy, nic złego się nie stanie. Niestety, to poważne nieporozumienie. Sprawność zasilacza jest zależna od jego obciążenia, a optymalne wyniki osiąga się przy obciążeniu w granicach 50-70%.
Nie musimy jednak precyzyjnie obliczać zapotrzebowania energetycznego co do pojedynczego wata. Zazwyczaj wystarczy proste oszacowanie. Niemniej, celujmy, aby obciążać nasz zasilacz właśnie w 50-60%. Osiągniemy wtedy największą sprawność.
Zobacz też:
Jak dobrać zasilacz do komputera? Wszystko co musisz wiedzieć
Jaki zasilacz awaryjny (UPS) wybrać? Ranking 2022
