Zrównoważona moda – czym jest slow fashion i gdzie kupić etyczne ubrania?

Coraz więcej ludzi, szczególnie z krajów najbardziej rozwiniętych, wybiera zrównoważoną modę, odzież z drugiej ręki albo ubrania poddane upcyklingowi.

W ubiegłym roku oszacowano, że około 15% konsumentów w skali globalnej jest wysoce zaniepokojona spustoszeniem, jakie sieje w środowisku tzw. szybka moda. Odsetek ten może znacznie wzrosnąć w najbliższych latach, jako że coraz więcej kupujących skłania się ku zrównoważonym praktykom.

Slow fashion, a fast fashion

Fast fashion, generuje 92 miliony ton odpadów tekstylnych i przyczynia się do emisji 2,1 miliarda ton dwutlenku węgla. Co roku produkowane są ogromne ilości odzieży. W latach 2000 – 2015 produkcja podwoiła się, a co gorsza, żywotność odzieży drastycznie się zmniejszyła.

To, co powinien wiedzieć każdy kupujący to także fakt, że większość odzieży jest produkowana w krajach rozwijających się, gdzie pracownikom oferuje się warunki pracy, które są co najmniej wątpliwe i niepokojące. Szacuje się, że nawet do 98% osób zatrudnionych w tym przemyśle otrzymuje wynagrodzenie poniżej granicy ubóstwa skrajnego.

Choć Unia Europejska ogłosiła, że będzie promować wyłącznie ubrania długowieczne i nadające się do wielokrotnego recyklingu, a Fashion Week w Kopenhadze już teraz dopuszcza do udziału wyłącznie marki, które spełniają określone, pro-ekologiczne warunki, w dalszym ciągu brakuje jakiejkolwiek deklaracji ze strony branży modowej.

Moda etyczna i greenwashing

Zrównoważona moda jest wyborem moralnym od kiedy otwarcie mówi się o emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczeniach wód syntetycznymi mikrowłóknami i ogromnym zużyciu wody do produkcji bawełny.

Mimo tego, że powyższe informacje są powszechnie dostępne, znaczna większość producentów odzieży nie wdraża realnych zmian, a wyłącznie stosuje greenwashing. Kolekcja Conscious przyniosła szwedzkiemu konglomeratowi H&M już dwa pozwy. A wcale nie jest to jedyny producent fast fashion, który próbuje przekonać swoich klientów, że dzięki zielonym metkom mogą wierzyć w to, że akurat te jednorazowe produkty z tworzyw sztucznych są lepsze dla planety.

Coraz powszechniejszy zielony marketing nie rozwiązuje problemu utrwalania jednorazowych produktów i nadmiernej konsumpcji zasobów naturalnych, ale jest najłatwiej dostępnym narzędziem dla największych marek.

Moda slow fashion – jak jej szukać?

Konsumenci, którzy chcą stawiać na zrównoważoną modę, często uważają to za wyzwanie. Marki slow fashion nie są jeszcze na tyle popularne, żeby łatwo było je znaleźć. I nie mówimy tu nawet o lokalnych sklepach, a o polskojęzycznych stronach internetowych. Dodatkowo każdego producenta należy zweryfikować pod kątem jego deklaracji, do czego nie wszystkim wystarcza determinacji.

Wiadomym jest też, że moda etyczna będzie znacznie droższa niż ubrania z sieciówki, choćby ze względu na fakt, że zatrudnione przy produkcji osoby otrzymają godziwą wypłatę. I choć część konsumentów jest skłonna zapłacić więcej za zrównoważoną modę, która jest zgodna z ich przekonaniami, u pozostałej części bariera finansowa może okazać się zniechęcająca.

Jak zatem warto wybierać ubrania, żeby mieć pewność, że podejmujemy dobre decyzje? Jak znaleźć rozwiązania dla siebie skoro tak trudno w ogóle trafić na sklep oferujący modę ekologiczną? Jest kilka wytycznych, które każdy może wziąć pod uwagę.

Godne warunki pracy (kraj produkcji)

Uczciwe zatrudnienie, bezpieczne warunki pracy i godziwa płaca powinny być podstawą funkcjonowania każdego szanującego się przedsiębiorstwa. Jako obywatele krajów rozwiniętych nie powinniśmy przyczyniać się do wyzysku i niszczenia zdrowia ludzi z krajów rozwijających się.

Choć istnieje wiele sposobów, by wręcz przyczyniać się do podnoszenia ich standardu życia, choćby poprzez kupowanie produktów Fair Trade, kontrola nad warunkami zatrudnienia w przemyśle odzieżowym jest utrudniona.

Najłatwiej jest stawiać na marki slow fashion, które produkują w naszym rodzimym kraju lub kraju, w którym istnieją wymogi zarówno odnośnie płacy minimalnej, warunków pracy, jak i surowe obostrzenia dotyczące ochrony środowiska. Szkodliwe substancje chemiczne, które są powszechnie używane do produkcji szybkiej i taniej mody zanieczyszczają bowiem nie tylko rzeki, ale i organizmy osób, które brały udział w ich produkcji.

Jakość i trwałość (cena)

Jakość i trwałość materiałów bezpośrednio wpływają na żywotność produktu. A im dłużej możemy używać danej rzeczy, tym później będziemy mogli zastąpić ją kolejną. Kupować mniej i mądrzej – tym powinniśmy się kierować w każdym aspekcie życia, nie tylko w kwestii mody. Pozwoli to oszczędzić nie tylko środowisko, ale i pieniądze. I choć trudno jest w obecnych czasach znaleźć marki, które oferują wysoką jakość i długą żywotność, zawsze możemy kupować ponownie produkty, które już raz nam się sprawdziły.

Materiał wykonania (skład)

Sztuczne materiały nie tylko wyrządzają największe szkody środowisku, ale też sprawiają, że łatwiej się pocimy – skóra nie oddycha, a bakterie, które powodują brzydki zapach mają idealne środowisko do rozwoju. Dodatkowo to właśnie tworzywa sztuczne stosowane w branży modowej wpływają na krótką żywotność ubrań.

Marki slow fashion

Ansin

Ansin to dobry przykład marki slow fashion. Nie tylko stawia na naturalne, wysokiej jakości materiały, ale i stara się poszerzać wiedzę o wpływie szybkiej mody na środowisko, a dodatkowo 1% przychodów przeznacza na sadzenie własnego Ansinowego Lasu we współpracy z fundacją Las Na Zawsze.

Ubrania są produkowane w lokalnych polskich szwalniach, a zamówienia są wysyłane w kartonowych opakowaniach z biodegradowalnym wypełnieniem. W Ansin nie wyrzuca się nieudanych, ani wadliwych produktów – albo się je naprawia albo sprzedaje na outlecie.

Producent stawia na takie materiały jak tencel, pozyskiwany z celulozy drzewnej, bawełna supima, wspierana przez najnowsze technologie, modal z włókien celulozowych na bazie drzewa bukowego czy wełna.

NAE Vegan Shoes

NAE Vegan Shoes można kupić choćby na Zalando, więc jest to marka łatwo dostępna. „Nazwa niesie ze sobą naszą misję: zaoferować przyjazną zwierzętom i ekologiczną alternatywę dla wyzysku ludzi” – czytamy na stronie producenta.

Buty i akcesoria są produkowane w certyfikowanych i etycznych fabrykach w Portugalii, w oparciu o naturalne i ekologiczne materiały, z uwzględnieniem najwyższej możliwej jakości i trwałości. Pośród wykorzystywanych materiałów znajduje się AppleSkin (ze skórki jabłka), organiczna bawełna, korek (z drzew dębu korkowego), przetworzony PET (z recyklingu), pinatex (z włókien liści ananasa) i – już nie aż tak ekologiczna, ale lepsza niż naturalna – wegańska skóra (z mieszanki mikrowłókien bawełny, poliestru i nylonu).

KOKOworld

KOKOworld może pochwalić się kilkoma certyfikatami – w tym FairTrade, EU EcoLabel i Neutral Responsibility. Potwierdzają one spełnienie wysokich standardów społecznych, zdrowotnych, środowiskowych, są potwierdzeniem godziwego wynagrodzenia osób pracujących przy produkcji, a nawet korzystania wyłącznie z energii odnawialnej.

Moda etyczna – podsumowanie

Jeśli zwrócimy uwagę na wspomniane wyżej trzy elementarne kryteria, które powinny spełniać nasze ubrania, okazuje się, że moda etyczna przestaje być niejasnym hasłem i produktem trudnym do znalezienia. Każdy z nas może wybierać świadomie, stawiając na jakość, etyczną produkcję i materiały, które mają najmniej szkodliwy wpływ na środowisko.

Fakty są takie, że ponad 80 procent (często prawie nowych) ubrań ląduje na wysypisku śmieci albo trafia do spalenia. Jedynie 8 procent ubrań wraca do ponownego użycia. Recykling już dawno nie wystarczy. Szczęśliwie, każdy z nas ma prawo wybierać takie produkty, jakie są zgodne z jego przekonaniami i nie musi wierzyć w greenwashing.

Producenci już teraz są świadomi, że jako konsumenci coraz bardziej mamy na względzie dobrobyt planety (szczególnie młodsze pokolenia), więc im bardziej będziemy wspierać marki slow fashion, tym szybciej ten zdrowy trend będzie miał szansę się rozwijać. Warto też pamiętać, że kupując mniej jesteśmy w stanie więcej wydać na lepsze gatunkowo produkty, które dłużej nam posłużą.

Czytaj także: Moda na rękodzieło i moda w duchu upcyklingu