Wystarczy odrobina chęci i kreatywności, by stara szafka, europaleta, nieużywane puszki, a nawet łyżki czy buty zmieniły się w piękne i funkcjonalne przedmioty codziennego użytku. Moda w duchu upcyklingu dostarcza wielu wspaniałych pomysłów na renowacje, których realizacja jest nie tylko korzystna dla planety, ale i może stanowić świetną rozrywkę.
Dlaczego upcykling jest modny i dlaczego warto go stosować? W jaki sposób możesz tworzyć swoje własne rękodzieło? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania, a dodatkowo sporo inspiracji.
Spis treści
Czym jest upcykling?
Upcykling nadaje nowe życie i nową funkcję rzeczy, która już nie jest używana. Produkt poddany upcyclingowi zyskuje nową estetykę, a zazwyczaj także bardziej praktyczną rolę.
Przykładów upcyklingu jest wiele. Niektórzy pasjonaci przerabiają stare meble, które kupują na targowiskach, podczas gdy amatorzy domowego upcyklingu zmieniają w doniczki wszelkie słoiki, puszki i kartony po mlekach. Właściwie nie ma rzeczy, która nie mogłaby posłużyć za doniczkę, o czym świadczą rośliny w starych wózkach, rowerach czy zużytych oponach.
Czasem do nadania nowego życia rzeczy wystarczy nowa warstwa farby. Innym razem warto będzie użyć odrobiny kleju, żeby dodać kilka ciekawych elementów. Często bywa i tak, że kluczowa okazuje się po prostu diametralna zmiana pierwotnego przeznaczenia danej rzeczy. Najlepsze w upcyklingu jest to, że ogranicza nas wyłącznie wyobraźnia.
Upcykling ubrań
Upcyklingowi poddawane są także ubrania, które tworzą tzw. upcycled fashion. Coraz większe rzesze świadomych klientów wybierają odzież produkowaną w sposób zrównoważony, odzież z drugiej ręki albo właśnie poddaną upcyklingowi.
Liniowe procesy wytwarzania ubrań to kolejny element, który sieje spustoszenie w środowisku. Tzw. fast fashion, czyli szybka moda, generuje 92 miliony ton odpadów tekstylnych i przyczynia się do emisji 2,1 miliarda ton dwutlenku węgla.
Tymczasem niechciane materiały, które w normalnej sytuacji trafiłyby na wysypiska śmieci, mogą tworzyć zupełnie nowe, oryginalne stylizacje. Moda w duchu upcyklingu często opiera się na zasadzie „mieszaj i dopasowuj”, a za niekonwencjonalne wyroby materiałowe mogą służyć nawet folie ze starych kaset magnetofonowych czy zużyte kable USB.
Każdy może spróbować swoich sił w tworzeniu nowych kreacji, jak Scarlett O’Hara w „Przeminęło z wiatrem”. Tym bardziej, że maszyny do szycia są dostępne w różnych przedziałach cenowych. Pod szyldem Singer znajdziesz zarówno modele droższe, jak Simple Legacy C440, jak i znacznie tańsze, typu SMC 1409/00. Warte uwagi rozwiązania oferuje także nasza polska firma Łucznik – sprawdź na przykład model Łucznik 820 D-5.
Dlaczego upcykling jest modny?
Rosnąca moda na upcykling wynika z faktu, że oferuje on dobrą zabawę przy jednoczesnej świadomości, że robi się coś dobrego dla środowiska. Rosnąca społeczność skupia się na platformach takich jak choćby Pinterest i wymienia się setkami pomysłów na tworzenie nowych, jeszcze bardziej funkcjonalnych produktów. Obecnie w ten sposób powstaje nawet sztuka.
Upcykling nie jest jednak ideą nową, ani charakterystyczną dla naszych czasów. Sztukę upcyklingu ubrań doskonalili choćby Brytyjczycy w drugiej połowie II wojny światowej, kiedy ogłoszono racjonowanie odzieży. Największą kreatywnością wykazywały się matki małych dzieci, ponieważ te rosły najszybciej i najczęściej potrzebowały nowych ubrań. Kobiety nie tylko stosowały metody upcyklingu, ale i wymieniały się poradami odnośnie tego jak prać i zapobiegać zniszczeniom odzieży.
Upcykling ponownie wrócił do łask pod koniec lat 80., kiedy nadszedł czas recesji. Tym razem miał nowy wymiar, ponieważ był stosowany także przez nastolatków, którzy – dostosowując pod siebie stare ubrania – chcieli wyrażać własną tożsamość.
Dziś upcykling odzieży jest etycznym wyborem. Konsumenci w coraz większej skali są świadomi nie tylko ogromnych ilości produkowanej odzieży, ale i faktu, że większość z niej jest produkowana w krajach rozwijających się. Tam z kolei panują wątpliwe i niepokojące warunki pracy, a nawet 98% osób zatrudnionych w tym przemyśle otrzymuje płacę poniżej granicy ubóstwa skrajnego.
Choć obecnie nie istnieją żadne regulacje dotyczące produkcji ubrań, pierwszą dużą zmianą była informacja, że w Fashion Week w Kopenhadze mogą brać udział wyłącznie marki, które spełniają określone, pro-ekologiczne warunki. Z kolei Unia Europejska ogłosiła, że do 2030 roku planuje sprawić, że szybka moda stanie się niemodna, a promowane będą wyłącznie ubrania długowieczne i nadające się do wielokrotnego recyklingu.
Dlaczego warto stosować upcykling?
Obecnie modowy upcykling może być wyborem ekonomicznym, ale częściej jest po prostu wyborem moralnym. Szkody wyrządzane środowisku przez fast fashion obejmują ogromne zużycie wody do produkcji bawełny, emisję gazów cieplarnianych na poziomie wyższym niż samoloty i transport morski, a także zanieczyszczenia wód syntetycznymi mikrowłóknami, przez które ginie średnio 100 tysięcy zwierząt morskich rocznie.
Producenci odzieży przekrzykują się w deklaracjach związanych z ochroną przyrody, a później sądzą się za greenwashing (np. H&M w kwestii linii Conscious). „Ekokolekcje” producentów z branży fast fashion nie są więc bezpieczną alternatywą dla środowiska. Najlepsze co możemy zrobić to przede wszystkim kupować mniej i kupować mądrze – na przykład stawiając na produkty poddane upcyklingowi. Mowa tu nie tylko o ubraniach, ale i wszelkich innych produktach codziennego użytku – od drobnych akcesoriów po meble.
Upcykling niesie ze sobą zresztą wiele innych zalet niż tylko oszczędzanie naszej nadwyrężonej odpadami planety. To także sposób na stworzenie własnego, zindywidualizowanego produktu, który będzie miał dla nas wartość już na zawsze. Upcykling może stanowić świetny pomysł na hobby, na rozwój kreatywności oraz ciekawy sposób na spędzanie czasu z dziećmi.
Decydując się na upcykling przedmiotów codziennego użytku przedłużasz ich żywotność, zmniejszasz ilość odpadów na wysypiskach i emisję dwutlenku węgla. Wpływasz na minimalizację produkcji nowych surowców i ograniczasz zanieczyszczenie powietrza oraz wody.
Czytaj również: Jak chronić się przed smogiem?
#materiałmarketingowy
