Bauhaus jest wynikiem ruchu projektowo-architektonicznego z początku XX wieku. Dokładnie w roku 1919 Walter Gropius, niemiecki architekt modernistyczny, stworzył w Weimarze uczelnię artystyczno-rzemieślniczą, którą nazwał Bauhaus i w której został pierwszym dyrektorem.
Budynki, które są świadectwem działalności uczelni, tworzą obecnie listę światowego dziedzictwa UNESCO. Sam termin Bauhaus pozostaje jednak formalnie dość nieścisły. Wiadomo, że jest to racjonalna i funkcjonalna estetyka projektowania, podążająca za hasłem: mniej znaczy więcej. Trudno jednak powiedzieć czy Bauhaus jest kierunkiem architektonicznym w obrębie niemieckiego modernizmu czy też nie jest na tyle jednolitym zjawiskiem, by mógł określać szerszą tendencję.
Dlatego dziś przyglądamy się dokładnie czym jest Bauhaus i jakie zalety może nieść wprowadzenie tej idei do naszych wnętrz.
Spis treści
Idea Bauhaus
Dość jasnym jest co stoi za ideą Bauhaus. Szkoła Bauhaus od początku starała się stworzyć radykalnie nową formę projektowania. Jednolite dzieła sztuki, a właściwie synteza wielu form sztuki w jedną, miała być doskonałym pomysłem na odbudowę społeczeństwa po I wojnie światowej.
Choć uczelnia została zamknięta przez nazistów w 1933 roku, gdy dyrektorem był znany architekt i projektant Mies van der Rohe, duch Bauhausu nie umarł wraz z nią, a wręcz się umocnił. Najwybitniejsi projektanci Bauhausu rozpowszechnili ideę aż na terytorium Stanów Zjednoczonych, Kanady i Izraela.
Opuszczenie przez nich Niemiec w latach trzydziestych XX wieku sprawiło, że ruch stał się międzynarodowy i mocno ugruntowany z punktu widzenia dziedzictwa. Wielu uważa, że to dzięki zamknięciu szkoła artystyczna Bauhaus stała się jedną z najbardziej wpływowych w historii świata.
Architektura i wzornictwo Bauhausu – czym się charakteryzuje?
Ruch Bauhaus trwał zaledwie 14 lat, a mimo to wywarł trwały wpływ na kolejne pokolenia projektantów. Nawet Steve Jobs odnosił się do prostoty Bauhausu jako inspiracji dla minimalizmu Apple`a.
Projekty Bauhaus urzekają prostotą, racjonalnością i funkcjonalnością. Wiążą się z oddanym podążaniem za funkcją, dlatego brak tu jakichkolwiek zdobień i ornamentów. Nie brakuje z kolei czystych linii i prostych form geometrycznych.
Stosowanie odważnych kolorów jest dopuszczone, ale stanowią one zazwyczaj oszczędne akcenty. Spory nacisk kładzie się z kolei na naturalność materiałów – szkło, stal i nielakierowane tworzywa. Proste materiały były zresztą jednym z elementów, dzięki którym projekty były dostępne dla dużej części społeczeństwa.
Jak stworzyć wnętrze w stylu Bauhaus?
Meble Bauhaus charakteryzuje ponadczasowa elegancja, dlatego tak łatwo zastosować ten styl w każdym, także nowoczesnym wnętrzu. Idealnym przykładem funkcjonalności tej stylistyki mogą być wygodne fotele – Lord, Coral oraz Tony. Połączenie imitacji drewna w odcieniach orzecha włoskiego oraz ekologicznej skóry to rozwiązanie, które sprawdzi się nie tylko w pomieszczeniach współczelnych, ale nawet w eklektycznych, vintage czy antycznych wnętrzach.
Kultowe krzesła Bauhausu
Podobną uniwersalność oferują zresztą kultowe krzesła Bauhausu – projekty, które nadal żyją, wciąż są w produkcji i są szeroko naśladowane. Krzesło Barcelona zostało zaprojektowane przez Ludwiga Miesa van der Rohe i Lilly Reich w 1929 roku. Krzesło Cesca zaprojektował z kolei architekt i projektant mebli – Marcel Breuer w 1928 roku. To także on stworzył w 1925 roku krzesło Wassily, inspirowane (podobno) metalową ramą roweru.
Akcenty kolorystyczne i dekoracje
Inne sposoby na wprowadzenie stylu Bauhaus do swoich wnętrz obejmują akcenty kolorystyczne oraz plakaty i grafiki. Pomalowanie drzwi lub ściany na któryś z podstawowych odcieni czerwonego, żółtego lub niebiesko potrafi dodać wnętrzu charakterystycznej dla stylu wyrazistości. Podobny efekt tworzą reprodukcje lub plakaty w stylu vintage oraz geometryczne grafiki.
Bauhaus – w co się przerodził?
Szkoła Bauhaus, od której wszystko się zaczęło, miała zrzeszać fachowców i artystów różnych dziedzin z naciskiem na indywidualność jednostki. Nazwa Bauhaus nawiązuje zresztą do średniowiecznej Bauhütte, czyli strzechy budowlanej, która skupiała pracowników różnych dziedzin rzemiosła budowlanego. Dążenie do stworzenia nowoczesnej architektury było zatem oparte na idei tworzenia wspólnego dzieła, które miało być połączeniem różnych dziedzin sztuki i rzemiosła.
Z czasem jednak połączenie artystów i pola technicznego zaczęło ujawniać swoje słabości. Artystom trudno było pogodzić się ze standaryzacją na rzecz produkcji masowej. Dlatego też część pomysłów ginęła w zetknięciu z przemysłem.
Osobny problem stanowił fakt, że Bauhaus z czasem zaczął być postrzegany jako „sztuka zdegenerowana” – obrazoburcza i lewicowa. Ostatecznie już na kursie wstępnym studenci mieli styczność z kontrowersyjnymi wtedy kierunkami, takimi jak abstrakcjonizm, ekspresjonizm i początkowy konstruktywizm.
Po zamknięciu szkoły, jej słabości przerodziły się jednak w zalety, a projektowanie w myśl hasła „forma wynika z funkcji” doprowadziło do powstania rozpoznawalnych do dziś ikon designu. Idea Bauhausu umocniła się na tyle, że dziś mówi się o niej w kategoriach nurtu.
Bauhaus wniósł do projektowania szeroko pojętą prostotę i precyzyjnie wyważone formy. Zdefiniowane funkcje optycznie wydzielonych stref to także element uspołecznionego projektowania. Aranżacja wnętrz po raz pierwszy została oparta o badanie potrzeb społecznych i pracę interdyscyplinarnego zespołu.
