• Ostatnia modyfikacja artykułu:12 miesięcy temu

Olejki eteryczne stały się bardzo popularne w ciągu ostatniej dekady. Choć uważa się je nawet za holistyczne uzupełnienie tradycyjnych terapii medycznych, większość z nas stosuje je przede wszystkim dla poprawy nastroju.

Najpopularniejszym olejkom eterycznym przypisuje się wiele prozdrowotnych właściwości i właśnie tym aspektem zajmiemy się dziś w oparciu o dostępne badania. Szukasz najlepszych olejków eterycznych do dyfuzora zapachowego? Podpowiadamy, które pachną najlepiej i jakie dodatkowe korzyści mogą przynieść.

Olejki eteryczne, a zapachowe

W pierwszej kolejności chcielibyśmy rozróżnić naturę olejków eterycznych i mieszanek zapachowych. Olejki eteryczne powstają z aromatycznych części roślin i są w pełni organiczne. Olejki zapachowe również mogą zawierać składniki olejków eterycznych, ale najczęściej są produkowane w oparciu o zapachy stworzone syntetycznie, przez co są pozbawione prozdrowotnych właściwości. Na rynku dostępne są także mieszanki zapachowe, które mogą składać się zarówno z kilku rodzajów olejków eterycznych, jak i z kilku zapachów syntetycznych.

Najlepsze olejki eteryczne pamiętają czasy starożytnego Egiptu, Grecji i Rzymu. Ze względu na to, że są to substancje niezwykle złożone, naukowcy badają ich właściwości po dziś dzień. Poza tym, że każdy z olejków składa się z setek substancji, na ich skład może mieć wpływ także sposób ekstrakcji i warunki uprawy rośliny.

Czy olejki eteryczne są zdrowe?

Po pierwsze, zaczynając swoją przygodę z olejkami eterycznymi trzeba pamiętać, że nie stosuje się ich bezpośrednio na skórę. Ponieważ są to substancje silnie skoncentrowane, kontakt ze skórą może prowadzić nawet do poparzenia.

Szczególną uwagę warto zachować także w przypadku astmatyków. Z uwagi na złożoność olejków eterycznych (nowoczesny sprzęt analityczny pozwala wyodrębnić około 400 substancji w jednym rodzaju olejku), trudno powiedzieć, czy któryś z lotnych związków organicznych, wchodzących w skład wybranego zapachu, nie spowoduje pogorszenia stanu zdrowia podrażniając płuca.

Najpopularniejsze olejki eteryczne są stosowane w kosmetykach naturalnych (po odpowiednim rozcieńczeniu) i w aromaterapii. W warunkach domowych największe korzyści przynosi rozpylanie olejków w dyfuzorze. Wybór odpowiedniego urządzenia pozostaje tu jednak nie bez znaczenia, bo niektóre z dostępnych na rynku dyfuzorów mogą nawet być szkodliwe dla zdrowia.

O ile, co do zasady, inhalacja olejkami eterycznymi lub ich stosowanie naskórne po uprzednim rozcieńczeniu są uważane za bezpieczne, tak – według metaanalizy Ramseya, Shropshire i innych – nie są zalecane do stosowania u dzieci i nastolatków (szczególnie olejek lawendowy i z drzewa herbacianego) z uwagi na ich wpływ na funkcjonowanie układu hormonalnego. Nie zaleca się ich także podczas ciąży.

Najczęstsze zdrowotne zastosowania olejków eterycznych (przynajmniej pośród tych udokumentowanych naukowo) obejmują: łagodzenie stresu, leczeniu zaburzeń snu oraz wsparcie przy chorobie Alzheimera (ponieważ pozytywnie wpływają na funkcje poznawcze). Część olejków może też poszczycić się działaniem odstraszającym owady i przeciwutleniającym.

Dyfuzor nebulizujący Mohani (nr 1 w Rankingu dyfuzorów)

Najlepszy dyfuzor zapachowy do aromaterapii – jaki wybrać?

W naszym poradniku dotyczącym dyfuzorów zapachowych podkreślaliśmy, że najgorszym wyborem pośród wszystkich urządzeń z tego segmentu są dyfuzory ultradźwiękowe. Przede wszystkim dlatego, że rozbijają wodę (i wszelkie niepożądane składniki w niej zawarte) na mikrocząsteczki, które z łatwością osadzają się na meblach i w naszych płucach. Dla nas istotnym jest także fakt, że te urządzenia mogą pogarszać jakość funkcjonowania zwierzaków domowych.

Dlatego zamiast tanich i najczęściej leciwych dyfuzorów ultrasonicznych polecamy dyfuzory nebulizujące oraz nawilżacze z funkcją aromaterapii. Pierwsze zapewniają równomierne rozprowadzanie olejków eterycznych w powietrzu dzięki zastosowaniu ciśnienia. Mamy wtedy do czynienia z substancją w czystej formie.

Drugie rozwiązanie to opcja 2w1. Jako że najładniej pachnące olejki eteryczne cieszą się największą popularnością w okresie jesiennym i zimowym, można korzystać z ich właściwości, a dodatkowo nawilżać powietrze, które w tym okresie z natury ma wilgotność poniżej normy. To rozwiązanie jest jednak mniej efektywne, ponieważ olejku używa się mniej.

Czytaj także: Najlepsze nawilżacze ewaporacyjne [TOP 25]

Najlepsze olejki eteryczne do dyfuzora zapachowego

W okresie jesienno-zimowym szczególnego znaczenia nabierają właściwości przeciwwirusowe i antybakteryjne olejków. Wśród najpopularniejszych olejków eterycznych wyróżniają się także te o właściwościach antyoksydacyjnych i poprawiających nastrój.

Nowe badania ze Szkoły Medycznej w Yale sugerują, że nadzieje, które wiążemy z właściwościami olejków eterycznych wcale nie muszą być złudne. „Yale Journal od Biology and Medicine” wyróżnia najlepsze olejki eteryczne w poszczególnych kategoriach.

Przeciwwirusowe i antybakteryjne olejki eteryczne

Naukowcy badają olejki eteryczne przede wszystkim w kontekście rosnącej odporności na antybiotyki. Antybakteryjne i przeciwwirusowe właściwości olejków są najpowszechniej stosowane w przypadku problemów skórnych, ale badania sugerują, że ich potencjał może być wykorzystywany nawet do konserwacji żywności. Możliwości zastosowań jest wiele, choć ze względu na złożoność struktury olejków, temat wymaga badań na szerszą skalę.

Pośród najpowszechniej stosowanych przeciwwirusowych i antybakteryjnych olejków eterycznych nie dziwi obecność takich pozycji jak olejek z rozmarynu, tymianku, oregano, goźników czy cynamonu. Te rośliny także w swojej naturalnej formie cechują antybakteryjne właściwości.

Rodzaj olejku eterycznego Producent Nazwa rośliny Uwagi dodatkowe Gdzie kupić?
Tymianek Physalis Grasica pospolita szkodliwy dla kotów i psów
Oregano Alteya Organics Origanum vulgare szkodliwy dla kotów
Melisa E-Fiore Melissa officinalis -
Cynamon Now Foods Cinnamomum zelancium szkodliwy dla kotów i psów
Lawendowy E-Fiore Lavandula angustifolia szkodliwy dla kotów
Rozmaryn E-Fiore Rosmarinus officinalis -

Źródło: Yale J Biol Med., NCBI z 29 czerwca 2020

Jakie olejki eteryczne na katar?

Wymienione wyżej przeciwwirusowe i antybakteryjne propozycje to często także skuteczne olejki eteryczne na katar. Olejki, takie jak na przykład tymiankowy, działają nawet szybciej niż syropy czy tabletki, ponieważ od razu mają styczność z błonami śluzowymi.

W roli naturalnych środków zwalczania infekcji dróg oddechowych sprawdzi się także:

Olejki eteryczne przeciwzapalne i antyoksydacyjne

Wziąwszy pod uwagę, że zapalenie to reakcja organizmu w odpowiedzi na negatywne bodźce, takie jak infekcja albo uszkodzenie tkanki, odpowiedź organizmu zależy od mechanizmów biologicznych oraz chemicznych.

Niektóre olejki mogą pośredniczyć i wspierać odpowiedź organizmu oraz wpływać na aktywność antyoksydacyjną. Wśród nich znajdują się także najpopularniejsze olejki eteryczne, które są bardzo łatwo dostępne i dość tanie.

Rodzaj olejku eterycznego Producent Nazwa rośliny Uwagi dodatkowe Gdzie kupić?
Rumianek Nanga Matricaria chamomilla -
Eukaliptus Physalis Eucalyptus radiata szkodliwy dla kotów i psów
Rozmaryn E-Fiore Rosmarinus officinalis -
Lawenda E-Fiore Lavandula angustifolia szkodliwy dla kotów
Anyż Nanga Illicium verum szkodliwy dla psów
Cynamon Now Foods Cinnamomum zelancium szkodliwy dla kotów i psów
Jałowiec Nanga Juniperus communis szkodliwy dla psów
Ylang-ylang Alteya Organics Cananga odorata szkodliwy dla kotów i psów
Szałwia Primavera Salvia officinalis -
Kocanka Biolavit Helichrysum Italicum -

Źródło: Yale J Biol Med., NCBI z 29 czerwca 2020

Dobrej jakości olejki eteryczne, które poprawiają samopoczucie

Naukowcy badają również alternatywne metody leczenia coraz bardziej powszechnych problemów psychicznych, takich jak GAD, czyli zespół lęku uogólnionego, oraz depresja. Analizują również wpływ olejków eterycznych i zawartych w nich substancji na układ nerwowy, ciśnienie krwi czy jakość snu.

Choć standaryzacja olejków eterycznych pozostaje trudną do rozwiązania zagwozdką, olejki takie jak neroli i z pomarańczy chińskiej, co do zasady, wykazują właściwości przeciwlękowe. Z kolei olejek bergamotowy zdaje się nawet regulować ciśnienie i tętno.

Podobnie zresztą jak olejek lawendowy, który dodatkowo wykazuje szersze spektrum działania wobec objawów depresji, takich jak: obniżony nastrój, utrata zainteresowania, poczucie beznadziejności i upośledzenie funkcji społecznych.

Istnieje szansa, że w przyszłości olejki eteryczne lub substancje w nich zawarte posłużą jako wsparcie leczenia, które być może przyczyni się do całkowitej remisji objawów chorobowych. Tymczasem już teraz możemy korzystać z właściwości tych substancji, które – jak się dobrze składa – są jednocześnie najładniej pachnącymi olejkami eterycznymi.

Olejek eteryczny Producent Nazwa rośliny Uwagi dodatkowe Gdzie kupić?
Lawenda E-Fiore Lavandula angustifolia szkodliwy dla kotów
Pomarańcza chińska Physalis Citrus sinensis -
Neroli Primavera Citrus aurantium b.d.
Bergamotka E-Fiore Citrus bergamia -

Źródło: Yale J Biol Med., NCBI z 29 czerwca 2020

Najładniej pachnące olejki eteryczne

Jeśli chodzi o najładniej pachnące olejki eteryczne, które posłużą do aromaterapii czy wyrobu własnych kosmetyków, ze swojego doświadczenia mogę polecić poniższe:

Co do zasady ładne są też wszystkie zapachy cytrusowe, jednak łatwo się gubią i szybko się ulatniają.

Olejki eteryczne bezpieczne dla psa i kota

W powyższych porównaniach zamieściliśmy również informacje odnośnie potencjalnej szkodliwości olejków eterycznych dla naszych zwierząt domowych. Choć większość olejków eterycznych służy naszemu zdrowiu i samopoczuciu, niestety nie jest to radość, którą powinniśmy beztrosko dzielić się z naszymi pupilami. Zmysł węchu pełni inną funkcję u psów i kotów niż u ludzi. U psów może nawet odpowiadać za widzenie.

Większym problemem może okazać się jednak fakt, że nasi pupile mogą nie posiadać umiejętności metabolizowania olejków eterycznych i neutralizowania ich poprzez wątrobę. Olejki, jako substancje lipofilowe, są wchłaniane przez skórę, ale i błony śluzowe, przez które trafiają do krwioobiegu.

O ile ludzie są w stanie neutralizować substancje zawarte w olejkach właśnie dzięki wątrobie, tak na przykład koty są zupełnie pozbawione enzymów, które mogłyby to umożliwiać. W konsekwencji wdychania szkodliwych dla nich olejków eterycznych, możemy zauważyć u nich niewydolność oddechową, oparzenia przewodu pokarmowego, a nawet niewydolność wątroby.

Choć olejki eteryczne przynoszą nam wiele korzyści, dla psów i kotów mogą być wręcz toksyczne ze względu na wysoką reaktywność zawartych w nich związków. Dlatego wybierając olejki eteryczne do aromaterapii w swoim domu, warto zwrócić uwagę, czy nie niosą ze sobą ryzyka złej tolerancji u naszego pupila. Olejki eteryczne należy trzymać poza dostępem kotów, a podczas używania dyfuzora zapachowego należy uważnie obserwować zachowanie wszystkich zwierząt domowych.

Pośród olejków najbardziej niebezpiecznych dla psów i kotów wymienia się przede wszystkim olejek z drzewa herbacianego. Działania niepożądane, zarówno u psów, jak i kotów, obejmują od drżenia po depresję ośrodkowego układu nerwowego. Unikać należy również wszelkich olejków cytrusowych, jak i olejku miętowego, cynamonowego, sosnowego, tymiankowego, brzozowego, goździkowego, ylang-ylang czy jałowcowego.

Według pojedynczych źródeł, istnieją jednak także olejki eteryczne bezpieczne dla psa i kota. Niektórzy weterynarze holistyczni, tacy jak doktor Jeffrey Levy, twierdzą, że ich wykorzystanie w pracy weterynaryjnej przynosi korzyści. Przykładowo olejek lawendowy może mieć zastosowanie u psów nerwowych. Za bezpieczne uważa też olejki z rumianku, rozmarynu, mirry, kadzidła czy imbiru.

W przypadku kotów teoretycznie można byłoby stosować olejki z kadzidła, lawendy i rumianku, jednak z uwagi na braki enzymów wątrobowych osobiście chyba bym się na to nie decydowała.

Gdzie kupić dobre olejki eteryczne? Polecani producenci

Z uwagi na fakt, jak duże znaczenie dla właściwości olejków eterycznych mają warunki uprawy i sposoby ekstrakcji, co do zasady warto wybierać te marki, które oferują nieco droższe produkty.

Wśród najlepszych producentów olejków eterycznych warto wyróżnić: Alteya Organics, Primavera, Physalis, Now Foods, a także nasze polskie firmy, takie jak e-Fiore, Ecospa i Nanga (dostępne w sklepie Magiczny Ogród).

Physalis jest marką belgijską, która obecnie dostarcza wysokiej jakości suplementy i olejki eteryczne do 20 krajów na świecie. Ważnym graczem na rynku, o podobnej charakterystyce działalności, jest też Now Foods.

Nasza polska Nanga to mała, rodzinna firma, stworzona przez magistra farmacji. Oferuje ona wiele trudno dostępnych olejków. Podczas gdy Nanga zajmuje się sprowadzaniem ziół i różnorodnych naturalnych produktów, inna polska marka – E-Fiore zajmuje się dystrybucją składników kosmetycznych i produkcją kosmetyków naturalnych. Obie firmy wyróżnia uczciwe podejście do jakości surowców i duża różnorodność asortymentu.

Wyróżnić warto także bogaty i wysokiej jakości asortyment Ecospa, który pozwala dać się pochłonąć tworzeniu własnych nautalnych kosmetyków.

Osobiście miałam do czynienia z wieloma producentami olejków eterycznych i szczerze polecić mogę marki: Nanga, E-Fiore, Ecospa oraz z surowce ze sklepu Zielony Klub.

Wybierając najlepsze olejki eteryczne do dyfuzora zapachowego warto zrobić wstępne rozeznania odnośnie cen poszczególnych rodzajów produktów. Niektóre olejki, takie jak ten z pomarańczy chińskiej, powinny być stosunkowo tanie ze względu na powszechność rośliny i łatwość ekstrakcji. Inne, takie jak na przykład neroli, kocanka czy rumianek, są znacznie trudniejsze w destylacji, dlatego będą znacznie droższe.

Sprawdź również: Ranking oczyszczaczy powietrza [TOP 30]

4/5 - (4 votes)